Monday, September 22, 2025

Chích Ngừa hay Không Chích Ngừa*

 Đức Hà

Kể từ khi thuốc chủng ngừa bệnh đậu mùa được khoa học gia người Anh Edward Jenner phát minh lần đầu tiên năm 1796, cách nay hơn hai thế kỷ thì mãi cho đến khi khám phá ra siêu vi khuẩn hay vi-rút influenza B gây bệnh cúm năm 1940, chủng ngừa cúm mới thành hình. Được biết năm 1918 khi dịch cúm lan lây khắp thế giới, ước tính có khoảng 100 ngàn người chết vì căn bệnh này, đứng hàng thứ hai sau dịch hạch - Black Death, với 200 ngàn chết. Và mới đây, như mọi người đều thấy là dịch COVID-19 với 7,101,070 người tử vong trên toàn thế giới – trong đó có 1,227,230 người ở Mỹ, theo số liệu của WHO.

Câu hỏi đặt ra là nếu không có thuốc chủng thì chuyện gì sẽ xảy ra cho thế gian này?

Rất may cho loài người khi khoa học đã tiến một bước lớn giúp con người ngừa được một loạt các bệnh hiểm nghèo và chận đứng bằng kháng thể ngay từ lúc mới sinh. Thế nên các bà mẹ sinh con đều được hướng dẫn về chích ngừa – suốt từ khi mới sanh cho tới sáu tuổi và luật của trường học buộc học sinh phải được chích ngừa đầy đủ trước khi được nhận vào lớp.

·         Theo chỉ dẫn của cơ quan kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ - CDC, chỉ 24 giờ sau khi lọt lòng bé đã được chích mũi đầu tiên chống bệnh viêm gan loại B và bệnh hô hấp RSV - Respiratory syncytial virus.

·         Từ 1 đến 2 tháng: ngừa uốn ván, ho gà, bệnh Hib, bại liệt, tiêu chảy.

·         Từ 4 tháng chích mũi thứ hai hoặc ba ngừa các bệnh chích rồi. Từ 6 tháng chích ngừa Covid 19 và các mũi thuốc bổ xung.

·         Từ 7 đến 11 tháng có thể ngừa bệnh cúm.

·         Từ 12 đến 23 tháng ngừa bệnh thủy đậu, sởi, viêm gan loại A.

Nói chung là khi cháu bé đủ tuổi đến trường, thì hệ thống miễn nhiễm trong cơ thể ngừa được 16 căn bệnh: viêm gan A, viêm gan B, rotavirus, bạch hầu, uốn ván, ho gà, Haemophilus influenzae loại b, bại liệt, COVID, cúm, bệnh phế cầu khuẩn, sởi, quai bị, rubella và thủy đậu (varicella). Nếu đã chích ngừa cho con theo đúng chỉ định và lịch trình thì cháu bé khi đủ hai tuổi có thể được bảo vệ chống 16 căn bệnh hiểm nghèo có thể ngừa được cho suốt cuộc đời còn lại. Đó là kết quả của hàng chục năm nghiên cứu, thống kê trên hàng triệu trẻ em khắp thế giới. Sau khi được chích ngừa, cơ thể em được bảo vệ luôn cả bạn cùng lớp, cùng trường và mọi người khác khi tiếp xúc sau này. Khuyến cáo này được Học Viện Nhi Khoa Hoa Kỳ - American Academy of Pediatrics xác nhận và đưa ra với điều kiện thuốc ngừa phải được cơ quan FDA chuẩn nhận. Bên cạnh đó, hàng năm người lớn đều được khuyên chích ngừa bệnh cúm. Tuy nhiên việc chích ngừa đầy đủ đó chỉ xảy tại các quốc gia phát triển, trong khi tại nhiều phần đất trên địa cầu cứ năm em sinh ra đời lại có một em không được chích ngừa. Trong khi có nỗ lực để tất cả các cháu sinh ra bất cứ nơi đâu đều được chích ngừa thì lời tuyên bố động trời từ giới chức có thẩm quyền ở Florida đã phá bỏ hết tất cả những quy luật về thuốc vắc-xin được thế giới công nhận và thực hành nghiêm chỉnh, theo đó bắt buộc mọi người phải chích ngừa.

Không Bắt Buộc Chích Ngừa

Tại cuộc họp báo hồi đầu tháng Chín, Bộ Trưởng Y Tế Florida Joseph Ladapo nói: “Bộ Y Tế Florida cùng với văn phòng Thống Đốc DeSantis đang hợp tác để xóa bỏ quy định phải chích ngừa trong tiểu bang Florida. Không chỉ một mà tất cả các loại vắc-xin.”

Bộ Trưởng Ladapo cho hay việc bắt buộc tiêm vắc-xin "mang tính khinh miệt và nô lệ" và đặt câu hỏi "Tôi là ai, với tư cách là một thành viên trong chính quyền, hay bất kỳ ai khác, hay một người đàn ông đứng đây... mà lại có thẩm quyền nói quý vị phải chích thuốc gì vào cơ thể mình?"

"Cơ thể bạn là món quà của Chúa", ông nói.

Bác Sĩ Ladapo muốn mọi người hiểu rằng họ có quyền chọn lựa chích bất cứ thứ gì họ muốn vào cơ thể, nhưng với việc Hiệp Hội Tiêm chủng Florida – MAHA, đã được thành lập, quan niệm sai lầm đó sẽ chấm dứt.

Cũng trong cuộc họp báo, Thống Đốc DeSantis xác nhận:

“Hôm nay, tôi vui mừng thông báo việc thành lập Ủy Ban MAHA Florida - Make America Healthy Again. Ủy ban sẽ đề xuất việc tổng hợp các nguyên tắc “Làm Cho Nước Mỹ Khỏe Mạnh Trở Lại” này ở cấp tiểu bang,” và những nguyên tắc đó, như tôi đã đề cập, bao gồm quyền tự do của cá nhân về y tế, sự đồng ý có hiểu biết, quyền hạn của các bậc phụ huynh, và cả sự sáng tạo đổi mới thị trường.”

Cần phải nói thêm là lời loan báo của Bác Sĩ Ladapo không nhằm bãi bỏ việc chích ngừa nhưng chủ yếu là bãi bỏ việc chính quyền bắt buộc người dân phải chích ngừa. Việc này gây ra hai luồng dư luận đối nghịch: bên ủng hộ nói rằng chích hay không chích là quyền tự do cá nhân trong khi các bác sĩ nhi khoa và chuyên gia y tế công cộng cực lực chỉ trích cho rằng việc chấm dứt các quy định bắt buộc có thể dẫn đến sự bùng phát trở lại các bệnh có thể phòng ngừa được như sởi, bại liệt và thủy đậu. Từ trước đến nay việc chủng ngừa của trường học là yếu tố chính trong việc kiểm soát sự lây lan của các bệnh này. Lẽ dĩ nhiên các nhà xuất thuốc vắc-xin độc quyền - từng thu vào không biết bao nhiêu lợi nhuận với luật bắt buộc phải chích, sẽ đứng về phía chống đối.

Làm Cho Nước Mỹ Khỏe Mạnh Trở Lại

Ý tưởng bãi bỏ luật bắt buộc phải chích ngừa ở Florida đã có từ thời dịch Covid-19 khi Florida đi ngược lại với quy định của cơ quan trung ương CDC: không cần phải chích vắc-xin Covid-19 khi đi xin việc và cũng không chấp nhận thẻ đã chích rồi - Vaccine Card, được áp dụng trên cả nước và cũng không bắt buộc cư dân Florida phải xếp hàng đi chích vắc-xin Covid-19. Ý tưởng đó càng mãnh liệt hơn khi ông Robert F. Kennedy Jr. được bổ nhiệm làm bộ trưởng y tế ở Washington DC. Để làm cho nước Mỹ khỏe mạnh trở lại – theo ý ông RFK là phải sửa đổi luật về chích ngừa từ người lớn đến trẻ em. Trong cùng lúc thì cơ quan CDC đã liên hệ với một viện nghiên cứu ở New York để điều tra cặn kẽ sự liên hệ của việc tiêm chủng với bệnh tự kỷ - autism nơi trẻ em. Giới y khoa cho biết tỷ lệ các em bị tự kỷ ở Mỹ đã gia tăng – cứ 31 em lại có một em bị tự kỷ theo thống kê năm 2022.

Tuy nhiên nếu vấn đề chích hay không chích ngừa ở Florida tùy thuộc vào sự cân nhắc của chính các bậc phụ huynh và chỉ có ở Florida thì bỗng nhiên trở thành một vấn đề lớn lan tỏa khắp nước Mỹ với sự đối đầu giữa Đỏ và Xanh.

Chính Trị Hóa

Bảy tiểu bang theo đảng Dân Chủ gồm Connecticut, Maine, Massachusetts, New Jersey, New York, Pennsylvania, Rhode Island, luôn cả thành phố New York City đã cùng nhau thành lập một liên minh để phản đối chính sách và khuyến cáo về chăm sóc sức khỏe của chính quyền liên bang, đặc biệt là về vắc-xin. Trước đó California, Hawaii, Oregon và Washington cho ra đời Liên Minh Y Tế Bờ Tây – West Coast Health Alliance, cam kết chia sẻ thông tin y tế công cộng để "người dân nhận được thông tin đáng tin cậy mà không bị chính trị can thiệp.”

Liên minh các tiểu bang Xanh khuyến cáo tiêm chủng COVID-19 cho trẻ sơ sinh và trẻ từ 6 đến 23 tháng tuổi, cho tất cả người lớn từ 19 tuổi trở lên, và cho trẻ em và thanh thiếu niên khỏe mạnh từ 2 đến 18 tuổi nếu được sự lựa chọn của cha mẹ. Vào cuối tháng Năm, Bộ Trưởng Y Tế Robert F. Kennedy Jr. đã loại bỏ vắc-xin COVID-19 khỏi lịch tiêm chủng thường xuyên cho trẻ em khỏe mạnh và phụ nữ mang thai. Tiêm vắc-xin COVID-19 hàng năm không còn là một phần của khuyến cáo thường xuyên của liên bang dành cho người lớn và trẻ em khỏe mạnh. Thay vào đó, hướng dẫn tập trung vào những người từ 65 tuổi trở lên hoặc những người có các yếu tố nguy cơ hoặc có bệnh lý nền.

Thống Đốc Massachusetts Maura Healey cho hay "Chúng tôi sẽ không để Donald Trump hay Robert Kennedy tước đi quyền tự quyết định chăm sóc sức khỏe của quý vị. Massachusetts sẽ tiếp tục đi tiên phong trong khoa học và bảo vệ quyền tiếp cận vắc-xin ngừa bệnh.” Ông nhấn mạnh rằng người dân Massachusetts sẽ tiếp tục được chích vắc-xin theo ý muốn và thấy cần thiết - bất kể điều gì xảy ra ở cấp liên bang." Cùng lúc Thống Đốc New York Kathy Hochul nói: "Trong khi Washington tiếp tục phát động những cuộc tấn công sai lầm vào khoa học, New York khẳng định rõ ràng rằng mọi cư dân đều được tiếp cận vắc-xin COVID, không có ngoại lệ. Bằng cách sát cánh cùng các đối tác trên khắp vùng Đông Bắc, chúng tôi bảo đảm người dân New York có được sự bảo vệ và thông tin cần thiết để luôn an toàn và khỏe mạnh."

Tóm lại là cư dân ở Florida bảo thủ lại thấy chính quyền có ý tưởng phóng khoáng không bảo thủ về việc chích ngừa – ngược lại liên minh các tiểu bang Xanh Dân Chủ lại quyết liệt bảo thủ trong việc chích ngừa, chống lại mọi quyết định của chính quyền trung ương, và bắt buộc mọi người phải được chích ngừa - không có lựa chọn nào khác.

Tuy nhiên tin mới nhứt cho hay ban cố vấn về tiêm chủng của Bộ Trưởng RFK vừa đưa ra khuyến cáo rằng việc chích ngừa COVID-19 tạm thời để tự do cho cá nhân quyết định – tức không ép buộc. Điều này cũng giống như chích ngừa bệnh cúm hàng năm. Cùng lúc cơ quan FDA cho giới hạn tiêm chủng COVID-19 chỉ cho người cao niên từ 65 trở lên và người ít tuổi hơn nhưng có nguy cơ lây bệnh. Vậy nếu dưới 65 thì phải được bác sĩ kê toa mới được chích ngừa.

* Tựa đề được viết dựa từ câu “To be or not to be, that is the question” trong Hamlet của Shakespeare.

                                 Bài được đăng trên HuuTri.org Ngày 09/22/2015

No comments:

Post a Comment