Friday, January 1, 2016

Nhân Vật Của Năm 2015



Đức Hà

Hai nhân vật: một nữ và một nam - nói rõ hơn là hai nữ, đã lọt vào danh sách bảy người được tuyển chọn Person of the Year 2015 của tạp chí TIME. Một người về nhất và một xếp hạng bảy.
Cuộc bình chọn giá trị và uy tín của TIME được chờ đợi nhất trên thế giới vào tháng 12 hàng năm, đã đưa Thủ Tướng Đức Angela Merkel vào vị trí số 1, nhân vật mà TIME mô tả là có tầm ảnh hưởng lớn lao trong năm 2015. Người đứng hạng bảy tuy không phải là một chính trị gia hay một lãnh đạo quốc gia nhưng bước đột phá của người này đã gây tiếng vang khắp năm châu, tạo được nhịp cầu thông cảm cũng như được chấp nhận nhiều hơn.

Thủ Tướng Angela Merkel

Bà Angela Merkel, 61 tuổi, có bằng tiến sĩ hóa học giữ chức Thủ Tướng Cộng Hòa Liên Bang Đức từ năm 2000. Bà cũng là lãnh tụ đảng cầm quyền - Christian Democratic Union (CDU) từ 2000 đến nay.

TIME viết: "Vào lúc mà cộng đồng thế giới, một lần nữa lại gay gắt tranh luận về cán cân chọn lựa giữa an ninh và tự do, Thủ Tướng Merkel đã kêu gọi sự hy sinh lớn lao từ nhân dân Đức. Nhân thể đó cũng là gương sáng cho tất cả chúng ta. (Mọi người)Hãy mở rộng cánh tay. Đừng hãi sợ. Hãy luôn tin rằng những nền văn minh tuyệt vời đều bắc nên những chiếc cầu thông thương nhân ái, chứ không phải xây dựng tường rào ngăn cách, và rằng chiến tranh đều chiến thắng ở cả ngoài mặt trận và ngoài trận tuyến. Khi nhìn vấn đề người tỵ nạn như những nạn nhân hơn là những kẻ đi xâm chiếm cần phải ngăn chận, người phụ nữ lớn lên sau Bức Màn Sắt đang đánh canh bạc nhiều rủi ro về tự do..."

Không chỉ đối phó với cuộc khủng hoảng di dân Syria, Thử Tướng Merkel còn phải đối đầu với khủng hoảng nợ của Eurozone trong đó hệ thống ngân hàng Hy Lạp vỡ nợ là trầm trọng hơn cả, cuộc xung đột vẫn tiếp diễn ở miền Đông Ukraine, và các vụ tấn công khủng bố ở Châu Âu - và mới đây nhất là ở Paris Pháp quốc. TIME nói rằng bà Merkel xứng đáng là Nhân Vật Năm 2015.

Tính từ 1927, TIME đã bình chọn 88 nhân vật lịch sử trong đó chỉ có năm phụ nữ: Wallis Simpson (1936), Tống Mỹ Linh (1937), Nữ Hoàng Elizabeth II (1952), Tổng Thống Corazon Aquino (1986) và Thủ Tướng Merkel (2015). Bà Aung San Suu Kyi, tuy được nhiều giải thưởng quốc tế - kể cả giải Nobel Hòa Bình (1991) hay bà Thủ Tướng Margaret Thatcher, Mẹ Theresa ... đều chưa được báo TIME chọn. Cũng cần biết thêm là kể từ 1998 nhân vật được chọn do bình bầu từ phía độc giả nhưng kết quả sau cùng vẫn do ban biên tập TIME quyết định.

Caitlyn Jenner

Sau khi công bố nhân vật được chọn cho 2015, TIME cũng đưa ra danh sách sáu người vào chung kết. Xếp hạng bảy là bà Caitlyn Jenner. Bà Jenner được mọi người biết như một người từng sống 65 năm trong cơ thể của một người nam trước khi chuyển giới thành nữ hồi tháng Tư năm 2015. Caitlyn Jenner là người đã hình thành nên một hướng nhìn mới về văn hóa và con người.
Trước khi trở thành nữ, Caitlyn Jenner là một vận động viên thể thao nổi tiếng, từng đoạt huy chương vàng thế vận hội Olympic Montreal môn decathlon - chạy mười môn năm1976 với tên Bruce Jenner. Sau thành tích ở thế vận hội, Jenner còn đạt danh hiệu "vận động viên toàn vẹn toàn cầu." Ngoài thể thao ông còn thành công trong truyền hình, phim ảnh, viết sách, đua xe hơi, kể cả chụp ảnh bìa cho tạp chí dành cho phụ nữ Playgirl. Nhưng tất cả những nỗ lực đóng vai người nam lịch lãm, hùng dũng đó chỉ nhằm che dấu nỗi đau khôn cùng tiềm ẩn bên trong.

Bruce Jenner kết hôn ba lần và có sáu con tất cả. Kết hôn lần đầu với Chrystie Scott, sống chung chín năm và được hai con. Hai người ly dị năm 1981. Kết hôn lần hai với Linda Thompson và ly dị năm năm sau đó (1986). Cuộc hôn nhân này cho Bruce Jenner thêm hai con. Bruce có thêm hai con nữa với Kris Kardashian khi cử hành hôn lễ ngày 21 tháng Tư, 1991. Tháng Tư 2015, Bruce ly dị với Kris Jenner và công khai giới tính của mình là từ nam chuyển sang nữ - Jenner sinh ra trong một cơ thể nam nhưng bản sắc giới tính lại là nữ. Từ Bruce Jenner đổi tên thành Caitlyn Jenner, bà trở thành nhân vật chuyển giới nổi tiếng nhất thế giới.

TIME viết: "Việc Jenner công khai giới tính của mình đã trở thành một sự kiện được cả cộng đồng thế giới quan tâm. Gần 17 triệu người đã theo dõi trực tiếp Jenner khi bà tự xác định nhân thân là nữ trong cuộc phỏng vấn với nhà báo Diane Sawyer trên kênh truyền hình ABC. Chưa hết, trang web của tạp chí Vanity Fair cũng nghẽn tắc khi bức hình Jenner mặc áo nịt ngực được đưa lên bìa báo hồi tháng Sáu. Mạng xã hội Twitter của bà cũng tràn ngập đến cả triệu fan chỉ trong vòng bốn tiếng đồng hồ. Jenner còn nhận được không biết bao nhiêu tin nhắn động viên - kể cả từ Tổng Thống Obama, cùng những lời chê bai, chỉ trích..."

Chuyển Giới

Cho dù luật hôn nhân đồng tính đã được Tối Cao Pháp Viên công nhận có giá trị trên toàn quốc Hoa Kỳ từ 26 tháng Sáu, 2015 nhưng việc chuyển đổi giới tính vẫn bị xem là cấm kỵ tại những bang bảo thủ hay vùng nông thôn. Ít nhất 21 người chuyển giới đã bị sát hại trong năm vừa qua - đây là con số tệ hại nhất từ trước đến nay trong cộng LGBT. Người chuyển giới - transgender, tiếp tục bị ngược đã, sống trong nghèo khó, không công ăn việc làm, vô gia cư, bị gia đình chối bỏ và sách nhiễu với tỷ lệ cao hơn người dân thường. Theo Wikipedia nhiều người Việt không phân biệt được những khái niệm người đồng tính luyến ái, người hoán tính/chuyển đổi giới tính, người lưỡng tính mặc dù đây là những khái niệm khác nhau. "Xác định lại giới tính" là thuật ngữ để chỉ những thủ tục dùng để điều chỉnh lại giới tính của một người do người đó có khuyết tật cơ thể về giới tính hoặc bộ phận sinh dục chưa được định hình chính xác. Trong khi đó, thuật ngữ "chuyển đổi giới tính" được áp dụng cho người có cơ thể bình thường nhưng vẫn đi phẫu thuật chuyển đổi giới tính do bị các vấn đề tâm thần.

Chuyển đổi giới tính là khái niệm dùng để chỉ những biện pháp y khoa dùng để thay đổi giới tính của một người, trong đó bao gồm những công đoạn như phẫu thuật chuyển đổi giới tính, dùng hormone... Thuật ngữ người chuyển giới - transgender, dùng để chỉ những người có cảm nhận giới tính (giới tính xã hội) khác với giới tính bẩm sinh (giới tính sinh học) của mình bất kể rằng người này có thực hiện chuyển đổi giới tính hay không.

Hành trình từ một vận động viên toàn vẹn (Bruce Jenner) đến một người chuyển giới (Caitlyn Jenner) là cả một quá trình hãi sợ, nghi ngại, yêu thương và can trường xen lẫn với sự căng thẳng và chấn thương tâm lý khi chuyển từ nam sang nữ.
Vanity Fair thuật: "Jenner thường xuyên phải dùng hormone. Râu và lông trên cơ thể, trên mặt được tẩy bỏ. Mũi của ông được nắn đến hai lần, giải phẫu gọt bớt trái cổ - Adam's apple. Khuôn mặt nam của Jenner được một chuyên gia nổi tiếng chuyên môn về thẩm mỹ cho phái nữ tu sửa như vạch lại đường tóc ở trán, gọt tỉa phấn má và cằm và quan trọng hơn cả là bơm sửa vùng ngực..."
Ước mơ từ bé nay thành hình, Caitlyn Jenner thổ lộ trong chương trình truyền hình "I Am Cait," rằng bà chỉ muốn an hưởng cuộc sống mới và bà không có gì để dấu."

Tuy nhiên có điều mà phần lớn người ta vẫn hiểu sai rằng khi chuyển giới là phải chuyển đổi cả bộ phận sinh dục. Thật ra không phải vậy bởi vì không nhất thiết phải giải phẫu bộ phận sinh dục mới là người chuyển giới. Bruce Jenner chọn không giải phẫu bộ phận sinh dục. Hiện nay tại Mỹ có khoảng bảy trăm ngàn nam và nữ chuyển giới, và chỉ một phần tư nữ có qua giải phẫu bộ phận sinh dục. Một người nữ có thể sinh ra với bộ phận sinh dục nam, hay ngược lại. Các nhà tâm lý học và y khoa chuyên môn khuyến cáo rằng người chuyển giới không nên giải phẫu cơ quan sinh dục ít nhất một năm sau khi chuyển giới. Trả lời phỏng vấn trong chương trình 20/20 bà Caitlyn cho hay với chính bản thân bà thì cuộc sống trong cơ thể một người nữ là điều quan trong nhất về mặt trạng thái tinh thần cũng như phong cách sống. Bà thú nhận rằng chưa hề thấy có cảm nhận sức thu hút của phái nam về mặt tình dục, thay vào đó vẫn là sự hấp dẫn tình dục với phụ nữ. Ít ra vào ngay lúc này bà tự xác minh mình là thuộc giới vô tính - asexual. Bà nói rằng cần phải phân biệt giữa khuynh hướng tình dục và bản sắc giới tính. Nói cách khác sở thích tình dục chẳng liên quan gì với bản sắc giới tính.

Qua phỏng vấn, Bruce Jenner cho hay đã bắt đầu kế hoạch chuyển giới vào những năm 1980 bằng cuộc sống ẩn dật trong căn hộ ở Malibu nhưng rồi lại đổi ý vì nghĩ đến đàn con thơ. Ông kể rằng đã mặc pantyhose (loại quần mỏng bó sát người) và áo ngực bên dưới bộ veste nam để có cảm giác phần nào về nhân thân nữ của mình. Ngay từ thủa bé, Bruce đã lén lút tò mò chăm chú vào tủ quần áo của mẹ. Nhưng năm 1991 ông lại lấy vợ lần ba với diễn viên Kris Kardashian, và có hai con. Chuyện gì đến phải đến, 23 năm sau Bruce và Kris chọn đường ai nấy đi; đó cũng là lúc Bruce được sống tự do với con người nữ thực sự của mình. Việc quyết định chuyển đổi giới tính vốn được ấp ủ từ bấy lâu nay - từ thủa ấu thơ, nay trở thành hiện thực khi hai con với Kris Kardashian là Kendall và Kylie đã lớn khôn và tự lập, sẽ rất thông cảm với cha.
Chuyển giới: Nói đơn giản là vậy nhưng đó là một quá trình giải phẫu lâu dài và đau đớn. Tên gọi Bruce nay trở thành Caitlyn - báo Mỹ cũng đổi him thành her khi viết về giai đoạn hậu giải phẫu. Caitlyn Jenner đã phải nhờ đến sự  giúp đỡ, tư vấn của một chuyên gia về giới tính ở Los Angeles. Tinh thần của Caitlyn có ổn định phần nào sau những cơn lo âu, hãi sợ và rối rắm. Cho dù thế nào thì cũng không thể đảo ngược được. Từ nay Caitlyn Jenner chẳng có gì phải che dấu nữa. Ngay cả bức hình bìa trên tạp chí Play Girl tháng Năm 1982 chụp Bruce ngực trần đầy lông rất nam tính với vợ Linda Thompson đang âu yếm hôn lên má Bruce nhằm nói lên đời sống hôn nhân hạnh phúc của cặp trai tài gái sắc trong một xã hội còn rất khắt khe về vấn đề chuyển giới. Nhắc lại chuyện cũ Caitlyn nói rằng Bruce Jenner lúc nào cũng giả dối nhằm che đậy sự thật, còn Caitlyn Jenner thì công khai hết mọi sự.

Lỡ Lời

"Tôi nói rằng bề ngoài quan trọng đối với tôi, và tôi muốn mọi người khi đối diện với tôi cảm thấy nhẹ nhàng, thân thiện, và người ta vẫn còn cảm thấy khó chịu nếu một người chuyển giới trong giống như một người nam trong bộ quần áo của nữ," Caitlyn Jenner trả lời phỏng vấn của TIME và câu phát biểu này đã làm không ít người bất bình.
Câu nói lỡ lời này đã nhanh chóng bị gạch bỏ khỏi bài viết chạy trên TIME. Tuy nhiên bà Caitlyn cũng có đã bày tỏ lời xin lỗi trong bài trần tình "Still So Much To Learn."

Bà viết:"Tuần này nhiều người đã chú ý tới lời bộc bạch của tôi trong cuộc phỏng vấn với TIME, trong đó tôi có nhận xét rằng bề ngoài quan trọng đối với tôi, rằng tôi muốn mọi người cảm thấy thoải mái khi tiếp xúc với tôi và người ta vẫn còn lấn cấn khó chịu nếu người chuyển giới giống như 'một người nam trong bộ quần áo nữ.'
Tôi nghĩ rằng lời nói đó đã gây nên nhiều bất bình và tôi thành thật xin lỗi.
Thực sự điều tôi muốn nhấn mạnh là thế giới của chúng ta hiện vẫn gồm hai phần, và những người nhìn bề ngoài rõ ràng là thuộc thành phần chuyển giới, đôi khi phải đấu tranh để được chấp nhận và có thể bị phân biệt đối xử. Và trong khi điều này có thể là sự thật, thì đó cũng là điều cần phải sửa đổi."

Nhiều người sẽ nói nếu Bruce Jenner ở Thái Lan thì vấn đề đã đơn giản hơn gấp bội vì tại quốc gia chịu ảnh hưởng của Phật giáo này chuyện chuyển giới được đánh giá trong bối cảnh tín ngưỡng tôn giáo. Người Thái nhìn nhận vấn đề này thoáng hơn và khoan dung hơn. Theo quan niệm chung của người Thái, ai cũng có quyền tự quyết về cơ thể mình, không một ai có quyền can thiệp, bình luận hoặc chỉ trích. Vì vậy Thái Lan được coi là thiên đường của người chuyển giới, điểm thu hút trí tò mò của du khách khắp từ nơi trên thế giới. Nhiều người mong muốn tới Thái để nhìn thấy hình ảnh và cuộc sống của những người chuyển giới nổi tiếng với vẻ đẹp không chút tì vết. Ấy vậy mà có bao giờ TIME chọn hoa hậu Miss Tiffany Universe là nhân vật trong năm đâu.

Caitlyn Jenner http://www.caitlynjenner.com

2016