Đức Hà
Hai nhân vật: một nữ và một nam - nói rõ hơn là hai nữ, đã
lọt vào danh sách bảy người được tuyển chọn Person of the Year 2015 của tạp chí
TIME. Một người về nhất và một xếp hạng bảy.
Cuộc bình chọn giá trị và uy tín của TIME được chờ đợi nhất
trên thế giới vào tháng 12 hàng năm, đã đưa Thủ Tướng Đức Angela Merkel vào vị
trí số 1, nhân vật mà TIME mô tả là có tầm ảnh hưởng lớn lao trong năm 2015.
Người đứng hạng bảy tuy không phải là một chính trị gia hay một lãnh đạo quốc
gia nhưng bước đột phá của người này đã gây tiếng vang khắp năm châu, tạo được
nhịp cầu thông cảm cũng như được chấp nhận nhiều hơn.
Thủ Tướng Angela
Merkel
Bà Angela Merkel, 61 tuổi, có bằng tiến sĩ hóa học giữ chức
Thủ Tướng Cộng Hòa Liên Bang Đức từ năm 2000. Bà cũng là lãnh tụ đảng cầm quyền
- Christian Democratic Union (CDU) từ 2000 đến nay.
TIME viết: "Vào
lúc mà cộng đồng thế giới, một lần nữa lại gay gắt tranh luận về cán cân chọn
lựa giữa an ninh và tự do, Thủ Tướng Merkel đã kêu gọi sự hy sinh lớn lao từ
nhân dân Đức. Nhân thể đó cũng là gương sáng cho tất cả chúng ta. (Mọi người)Hãy
mở rộng cánh tay. Đừng hãi sợ. Hãy luôn tin rằng những nền văn minh tuyệt vời
đều bắc nên những chiếc cầu thông thương nhân ái, chứ không phải xây dựng tường
rào ngăn cách, và rằng chiến tranh đều chiến thắng ở cả ngoài mặt trận và ngoài
trận tuyến. Khi nhìn vấn đề người tỵ nạn như những nạn nhân hơn là những kẻ đi
xâm chiếm cần phải ngăn chận, người phụ nữ lớn lên sau Bức Màn Sắt đang đánh
canh bạc nhiều rủi ro về tự do..."
Không chỉ đối phó với cuộc khủng hoảng di dân Syria, Thử
Tướng Merkel còn phải đối đầu với khủng hoảng nợ của Eurozone trong đó hệ thống
ngân hàng Hy Lạp vỡ nợ là trầm trọng hơn cả, cuộc xung đột vẫn tiếp diễn ở miền
Đông Ukraine, và các vụ tấn công khủng bố ở Châu Âu - và mới đây nhất là ở
Paris Pháp quốc. TIME nói rằng bà Merkel xứng đáng là Nhân Vật Năm 2015.
Tính từ 1927, TIME đã bình chọn 88 nhân vật lịch sử trong đó
chỉ có năm phụ nữ: Wallis Simpson (1936), Tống Mỹ Linh (1937), Nữ Hoàng Elizabeth
II (1952), Tổng Thống Corazon Aquino (1986) và Thủ Tướng Merkel (2015). Bà Aung
San Suu Kyi, tuy được nhiều giải thưởng quốc tế - kể cả giải Nobel Hòa Bình
(1991) hay bà Thủ Tướng Margaret Thatcher, Mẹ Theresa ... đều chưa được báo
TIME chọn. Cũng cần biết thêm là kể từ 1998 nhân vật được chọn do bình bầu từ
phía độc giả nhưng kết quả sau cùng vẫn do ban biên tập TIME quyết định.
Caitlyn Jenner
Sau khi công bố nhân vật được chọn cho 2015, TIME cũng đưa
ra danh sách sáu người vào chung kết. Xếp hạng bảy là bà Caitlyn Jenner. Bà
Jenner được mọi người biết như một người từng sống 65 năm trong cơ thể của một
người nam trước khi chuyển giới thành nữ hồi tháng Tư năm 2015. Caitlyn Jenner
là người đã hình thành nên một hướng nhìn mới về văn hóa và con người.
Trước khi trở thành nữ, Caitlyn Jenner là một vận động viên
thể thao nổi tiếng, từng đoạt huy chương vàng thế vận hội Olympic Montreal môn
decathlon - chạy mười môn năm1976 với tên Bruce Jenner. Sau thành tích ở thế
vận hội, Jenner còn đạt danh hiệu "vận động viên toàn vẹn toàn cầu."
Ngoài thể thao ông còn thành công trong truyền hình, phim ảnh, viết sách, đua
xe hơi, kể cả chụp ảnh bìa cho tạp chí dành cho phụ nữ Playgirl. Nhưng tất cả
những nỗ lực đóng vai người nam lịch lãm, hùng dũng đó chỉ nhằm che dấu nỗi đau
khôn cùng tiềm ẩn bên trong.
Bruce Jenner kết hôn ba lần và có sáu con tất cả. Kết hôn
lần đầu với Chrystie Scott, sống chung chín năm và được hai con. Hai người ly
dị năm 1981. Kết hôn lần hai với Linda Thompson và ly dị năm năm sau đó (1986).
Cuộc hôn nhân này cho Bruce Jenner thêm hai con. Bruce có thêm hai con nữa với
Kris Kardashian khi cử hành hôn lễ ngày 21 tháng Tư, 1991. Tháng Tư 2015, Bruce
ly dị với Kris Jenner và công khai giới tính của mình là từ nam chuyển sang nữ
- Jenner sinh ra trong một cơ thể nam nhưng bản sắc giới tính lại là nữ. Từ
Bruce Jenner đổi tên thành Caitlyn Jenner, bà trở thành nhân vật chuyển giới
nổi tiếng nhất thế giới.
TIME viết: "Việc
Jenner công khai giới tính của mình đã trở thành một sự kiện được cả cộng đồng
thế giới quan tâm. Gần 17 triệu người đã theo dõi trực tiếp Jenner khi bà tự
xác định nhân thân là nữ trong cuộc phỏng vấn với nhà báo Diane Sawyer trên
kênh truyền hình ABC. Chưa hết, trang web của tạp chí Vanity Fair cũng nghẽn
tắc khi bức hình Jenner mặc áo nịt ngực được đưa lên bìa báo hồi tháng Sáu.
Mạng xã hội Twitter của bà cũng tràn ngập đến cả triệu fan chỉ trong vòng bốn
tiếng đồng hồ. Jenner còn nhận được không biết bao nhiêu tin nhắn động viên -
kể cả từ Tổng Thống Obama, cùng những lời chê bai, chỉ trích..."
Chuyển Giới
Cho dù luật hôn nhân đồng tính đã được Tối Cao Pháp Viên
công nhận có giá trị trên toàn quốc Hoa Kỳ từ 26 tháng Sáu, 2015 nhưng việc
chuyển đổi giới tính vẫn bị xem là cấm kỵ tại những bang bảo thủ hay vùng nông
thôn. Ít nhất 21 người chuyển giới đã bị sát hại trong năm vừa qua - đây là con
số tệ hại nhất từ trước đến nay trong cộng LGBT. Người chuyển giới -
transgender, tiếp tục bị ngược đã, sống trong nghèo khó, không công ăn việc
làm, vô gia cư, bị gia đình chối bỏ và sách nhiễu với tỷ lệ cao hơn người dân
thường. Theo Wikipedia nhiều người Việt không phân biệt được những khái niệm
người đồng tính luyến ái, người hoán tính/chuyển đổi giới tính, người lưỡng
tính mặc dù đây là những khái niệm khác nhau. "Xác định lại giới
tính" là thuật ngữ để chỉ những thủ tục dùng để điều chỉnh lại giới tính
của một người do người đó có khuyết tật cơ thể về giới tính hoặc bộ phận sinh
dục chưa được định hình chính xác. Trong khi đó, thuật ngữ "chuyển đổi
giới tính" được áp dụng cho người có cơ thể bình thường nhưng vẫn đi phẫu
thuật chuyển đổi giới tính do bị các vấn đề tâm thần.
Chuyển đổi giới tính
là khái niệm dùng để chỉ những biện pháp y khoa dùng để thay đổi giới tính của
một người, trong đó bao gồm những công đoạn như phẫu thuật chuyển đổi giới
tính, dùng hormone... Thuật ngữ người chuyển giới - transgender, dùng để chỉ
những người có cảm nhận giới tính (giới tính xã hội) khác với giới tính bẩm
sinh (giới tính sinh học) của mình bất kể rằng người này có thực hiện chuyển
đổi giới tính hay không.
Hành trình từ một vận động viên toàn vẹn (Bruce Jenner) đến
một người chuyển giới (Caitlyn Jenner) là cả một quá trình hãi sợ, nghi ngại,
yêu thương và can trường xen lẫn với sự căng thẳng và chấn thương tâm lý khi
chuyển từ nam sang nữ.
Vanity Fair thuật: "Jenner
thường xuyên phải dùng hormone. Râu và lông trên cơ thể, trên mặt được tẩy bỏ.
Mũi của ông được nắn đến hai lần, giải phẫu gọt bớt trái cổ - Adam's apple.
Khuôn mặt nam của Jenner được một chuyên gia nổi tiếng chuyên môn về thẩm mỹ
cho phái nữ tu sửa như vạch lại đường tóc ở trán, gọt tỉa phấn má và cằm và
quan trọng hơn cả là bơm sửa vùng ngực..."
Ước mơ từ bé nay thành hình, Caitlyn Jenner thổ lộ trong
chương trình truyền hình "I Am Cait," rằng bà chỉ muốn an hưởng cuộc
sống mới và bà không có gì để dấu."
Tuy nhiên có điều mà phần lớn người ta vẫn hiểu sai rằng khi
chuyển giới là phải chuyển đổi cả bộ phận sinh dục. Thật ra không phải vậy bởi
vì không nhất thiết phải giải phẫu bộ phận sinh dục mới là người chuyển giới.
Bruce Jenner chọn không giải phẫu bộ phận sinh dục. Hiện nay tại Mỹ có khoảng
bảy trăm ngàn nam và nữ chuyển giới, và chỉ một phần tư nữ có qua giải phẫu bộ
phận sinh dục. Một người nữ có thể sinh ra với bộ phận sinh dục nam, hay ngược
lại. Các nhà tâm lý học và y khoa chuyên môn khuyến cáo rằng người chuyển giới
không nên giải phẫu cơ quan sinh dục ít nhất một năm sau khi chuyển giới. Trả
lời phỏng vấn trong chương trình 20/20 bà Caitlyn cho hay với chính bản thân bà
thì cuộc sống trong cơ thể một người nữ là điều quan trong nhất về mặt trạng
thái tinh thần cũng như phong cách sống. Bà thú nhận rằng chưa hề thấy có cảm
nhận sức thu hút của phái nam về mặt tình dục, thay vào đó vẫn là sự hấp dẫn
tình dục với phụ nữ. Ít ra vào ngay lúc này bà tự xác minh mình là thuộc giới vô
tính - asexual. Bà nói rằng cần phải
phân biệt giữa khuynh hướng tình dục và bản sắc giới tính. Nói cách khác sở
thích tình dục chẳng liên quan gì với bản sắc giới tính.
Qua phỏng vấn, Bruce Jenner cho hay đã bắt đầu kế hoạch
chuyển giới vào những năm 1980 bằng cuộc sống ẩn dật trong căn hộ ở Malibu nhưng rồi lại đổi
ý vì nghĩ đến đàn con thơ. Ông kể rằng đã mặc pantyhose (loại quần mỏng bó sát
người) và áo ngực bên dưới bộ veste nam để có cảm giác phần nào về nhân thân nữ
của mình. Ngay từ thủa bé, Bruce đã lén lút tò mò chăm chú vào tủ quần áo của
mẹ. Nhưng năm 1991 ông lại lấy vợ lần ba với diễn viên Kris Kardashian, và có
hai con. Chuyện gì đến phải đến, 23 năm sau Bruce và Kris chọn đường ai nấy đi;
đó cũng là lúc Bruce được sống tự do với con người nữ thực sự của mình. Việc
quyết định chuyển đổi giới tính vốn được ấp ủ từ bấy lâu nay - từ thủa ấu thơ,
nay trở thành hiện thực khi hai con với Kris Kardashian là Kendall
và Kylie đã lớn khôn và tự lập, sẽ rất thông cảm với cha.
Chuyển giới: Nói đơn giản là vậy nhưng đó là một quá trình
giải phẫu lâu dài và đau đớn. Tên gọi Bruce nay trở thành Caitlyn - báo Mỹ cũng
đổi him thành her khi viết về giai đoạn hậu giải phẫu. Caitlyn Jenner đã phải
nhờ đến sự giúp đỡ, tư vấn của một
chuyên gia về giới tính ở Los Angeles.
Tinh thần của Caitlyn có ổn định phần nào sau những cơn lo âu, hãi sợ và rối
rắm. Cho dù thế nào thì cũng không thể đảo ngược được. Từ nay Caitlyn Jenner
chẳng có gì phải che dấu nữa. Ngay cả bức hình bìa trên tạp chí Play Girl tháng
Năm 1982 chụp Bruce ngực trần đầy lông rất nam tính với vợ Linda Thompson đang
âu yếm hôn lên má Bruce nhằm nói lên đời sống hôn nhân hạnh phúc của cặp trai
tài gái sắc trong một xã hội còn rất khắt khe về vấn đề chuyển giới. Nhắc lại
chuyện cũ Caitlyn nói rằng Bruce Jenner lúc nào cũng giả dối nhằm che đậy sự
thật, còn Caitlyn Jenner thì công khai hết mọi sự.
Lỡ Lời
"Tôi nói rằng bề ngoài quan trọng đối với tôi, và tôi
muốn mọi người khi đối diện với tôi cảm thấy nhẹ nhàng, thân thiện, và người ta
vẫn còn cảm thấy khó chịu nếu một người chuyển giới trong giống như một người
nam trong bộ quần áo của nữ," Caitlyn Jenner trả lời phỏng vấn của TIME và
câu phát biểu này đã làm không ít người bất bình.
Câu nói lỡ lời này đã nhanh chóng bị gạch bỏ khỏi bài viết
chạy trên TIME. Tuy nhiên bà Caitlyn cũng có đã bày tỏ lời xin lỗi trong bài
trần tình "Still So Much To Learn."
Bà viết:"Tuần này nhiều người đã chú ý tới lời bộc bạch
của tôi trong cuộc phỏng vấn với TIME, trong đó tôi có nhận xét rằng bề ngoài
quan trọng đối với tôi, rằng tôi muốn mọi người cảm thấy thoải mái khi tiếp xúc
với tôi và người ta vẫn còn lấn cấn khó chịu nếu người chuyển giới giống như
'một người nam trong bộ quần áo nữ.'
Tôi nghĩ rằng lời nói đó đã gây nên nhiều bất bình và tôi
thành thật xin lỗi.
Thực sự điều tôi muốn nhấn mạnh là thế giới của chúng ta
hiện vẫn gồm hai phần, và những người nhìn bề ngoài rõ ràng là thuộc thành phần
chuyển giới, đôi khi phải đấu tranh để được chấp nhận và có thể bị phân biệt
đối xử. Và trong khi điều này có thể là sự thật, thì đó cũng là điều cần phải
sửa đổi."
Nhiều người sẽ nói nếu Bruce Jenner ở Thái Lan thì vấn đề đã
đơn giản hơn gấp bội vì tại quốc gia chịu ảnh hưởng của Phật giáo này chuyện
chuyển giới được đánh giá trong bối cảnh tín ngưỡng tôn giáo. Người Thái nhìn
nhận vấn đề này thoáng hơn và khoan dung hơn. Theo quan niệm chung của người
Thái, ai cũng có quyền tự quyết về cơ thể mình, không một ai có quyền can
thiệp, bình luận hoặc chỉ trích. Vì vậy Thái Lan được coi là thiên đường của
người chuyển giới, điểm thu hút trí tò mò của du khách khắp từ nơi trên thế
giới. Nhiều người mong muốn tới Thái để nhìn thấy hình ảnh và cuộc sống của
những người chuyển giới nổi tiếng với vẻ đẹp không chút tì vết. Ấy vậy mà có
bao giờ TIME chọn hoa hậu Miss Tiffany Universe là nhân vật trong năm đâu.
Caitlyn Jenner http://www.caitlynjenner.com
