Đức Hà
NHATRANG - Căn nhà bố mẹ tôi gầy dựng nên và cũng là nơi tám anh em tôi quậy phá và lớn lên mang số 21 trên con đường chính của Khu Xóm Mới. Rất tình cờ, 21 năm sau tôi mới có cơ hội trở lại để bồi hồi xúc động với cảnh nhà mình người khác ở.
Buồn hơn nữa khi người khác không chỉ ở mà đập, phá và sửa chữa tân trang để ... mở quán cà-phê sân vườn. Ông bố nghiêm khắc của chúng tôi nếu biết nhà của ông từng nuôi hai con chó rất dữ để ngăn ngừa mọi xâm nhập, đến 8 giờ tối cửa khóa then gài, thì giờ đây là quán cà-phê nhạc inh ỏi ngày đêm, người người ra vô rất vô tư, chắc chắn sẽ buồn vô kể.
Cổng Vào
Phía trước ngay cổng ra vào là hai pho tượng trắng kiểu thiên thần La Mã chào mời khách đến, tiễn chào khách đi. Hai cây hoa đại hai bên cổng cao vút phủ đầy lá đan vào nhau trở thành cổng chào thật đẹp và cho bóng mát suốt từ ngoài vào đến trong. Cây bàng bố tôi canh giữ từng ngày cũng trổ mã vươn cao phủ kín con đường Lê Quí Đôn, và vươn cả sang bên kia đường. Còn nhớ dạo đó mấy bà bán xôi thường hay dừng chân ở gốc bàng và dùng hèo móc ít lá về gói xôi đều bị bố tôi xua đuổi, mấy con chó cũng hùa theo xủa như tát nước. Có ai biết công của bố tôi - mang tiếng khó chịu, giờ đây mang lại bóng mát cho khách ngồi, rung đùi tán tỉnh nhau hay bàn chuyện áp-phe áp-phiếc làm giàu trong quán.
Nhà Sau
Gian phía sau, nơi mẹ tôi làm cửa hàng bán vải, bán gạo, bán tạp hóa nuôi cơm tám anh em tôi, sau cùng bố tôi dùng làm ga-ra để ô-tô nay được tách riêng, biệt lập xây cao ba từng đúc và treo bảng hiệu bán nệm. Nhìn sang phía đối diện là một loạt nhà xây sát nhau và sát mặt đưòng tranh thủ kinh doanh đủ loại mặt hàng từ yến sào, quần áo trẻ em, quà lưu niệm, túi sách, hàng thời trang ... thế còn tiệm sách, tiệm hớt tóc, tiệm sửa xe Honda, nhà thuốc Tây ngày xưa không còn nữa. Hàng xóm láng giềng nhà tôi cũng phiêu bạt khắp nơi, chẳng còn ai quen biết. Bên phải, bến trái, phía đối diện đến phía lưng toàn người mới nhà mới phong cách mới - còn đâu nữa sự yên lặng, tĩnh mịch, hiền lành của thủa đó.
Tôi không vào bên trong, thật ra cũng không muốn mà chỉ đảo chung quanh bốn góc đường đẹp nhất Xóm Mới trong lúc cuốn phim kỷ niệm của ký ức tuần tự chiếu lại từ thủa bé tí còn đánh bi đánh đáo và đánh lộn ngay trước cổng đến thời niên thiếu leo cổng đi với em, lúc về bị bố bắt gặp quả tang. Rồi khi chiến tranh ập đến tôi vào lính, theo gương bố tôi, anh tôi và em tôi cũng thế.
Vật đổi sao dời, 21 năm trước cả đại gia đình chúng tôi dù tiếc lắm lắm cũng phải ra đi quá hãi sợ với cảnh sống vất vưởng sau 1975. Giờ đây nghĩ lại nếu không đi thì không biết liệu số phận mấy anh em chúng tôi sẽ như thế nào.